Αναφέρουμε τους Ιταλούς Doomsword στο doom, αλλά παρότι ο ήχος τους είχε αρχικά μια σαφώς doom κατεύθυνση, ο όρος μοιάζει περιοριστικός. Αυτό που μπορεί να τους περιγράψει με κάποια ακρίβεια είναι επικό Heavy (τονίζοντας το heavy) Metal, αλλά με τελείως προσωπικό ήχο. Το ίδιο ισχύει και για τους Battleroar (αναφέροντας τους Doomsword, ο συνειρμός είναι αναπόφευκτος), μια από τις πιο αξιόλογες μπάντες της Ελληνικής σκηνής.

Δεν προκαλεί έκπληξη ότι και οι δύο ασχολήθηκαν με τον Κιμμέριο πολεμιστή (οι δεύτεροι βέβαια αρκετά περισσότερο), και αν ποτέ κυκλοφορούσε μια συλλογή σε βινύλιο (ναι, σε βινύλιο, με εξώφυλλο 30 εκατοστά) με τα πραγματικά κορυφαία κομμάτια του επικού metal, τα κομμάτια τους θα έπρεπε να τοποθετηθούν πρώτα. Ο τίτλος του "Days of High Adventure" των Doomsword θυμίζει βέβαια την ταινία, αλλά δανείζεται από αυτή μόνο τις τελευταίες λέξεις του προλόγου. Οι στίχοι κάνουν σαφές πως το κομμάτι είναι τόσο μια ανασκόπηση της πορείας τους ("We sang for those who never rest"), όσο και ένα tribute στο κόσμο της φανταστικής λογοτεχνίας, και φυσικά η αναφορά στον Κιμμέριο κρατάει τη μερίδα του Άμρα (πως αλλιώς θα μπορούσε άλλωστε). Γιατί όποιος ξέρει από heroic fantasy, γνωρίζει πως ο Howard και ο Conan είναι εκείνοι που τα ξεκίνησαν όλα.

Οι Battleroar έχουν βέβαια ιδιαίτερη σχέση με τον Howard, και εφόσον είναι δικοί μας, ξέρουμε σε ποιον πρέπει να δώσουμε το credit για την πρώτη γνωριμία με τις δημιουργίες του συγγραφέα - ΚΟΜΠΡΑ ΠΡΕΣ (έτσι, γραμμένο ελληνικά). Κομμάτια όπως το ατμοσφαιρικό The Tower of the Elephant, βασισμένο βέβαια σε μια ιστορία που αποτελεί αγαπημένη για πολλούς (μεταξύ άλλων και του ίδιου του Roy Thomas), και τα Sword of Crom και Hyrkanian Blades είναι από τα πιο επικά κομμάτια σχετικά με το θέμα που έχουν γραφτεί ποτέ.

Στον αντίποδα, παραθέτουμε σαν παρένθεση την περίπτωση των Dark Moor, μια κατά τα άλλα αξιόλογη Ισπανική power/neoclassical μπάντα με πορεία πάνω από δεκαετία στο χώρο. Η θεματολογία τους αμιγώς επική, τα περισσότερα κομμάτια τους βασίζονται σε έργα της φανταστικής λογοτεχνίας ή στην ιστορία, μπόλικο σπαθί και μάχη, μαζί και ο Lovecraft, διασκεύασαν Tchaikovsky και Beethoven, έχουν ακόμη και κομμάτια για το "Ρωμαίος και Ιουλιέτα" του Σαίξπηρ ή για τον Ιούλιο Καίσαρα. Αξιόλογοι. Πουθενά, όμως, στα κομμάτια τους ούτε έστω μια αναφορά Howard. Περίεργο γιατί το sword & sorcery κρατάει περίοπτη θέση στο έργο τους.

Ένα από τα EP τους ονομάζεται The Fall of Melnibone οπότε μπορεί κάποιος να υποθέσει πως είναι σκληροπυρηνικοί αναγνώστες του Moorcock, και λαμβάνοντας υπ'όψιν τις απόψεις που είχε εκφράσει ο τελευταίος για τον Howard (οι οποίες έλαβαν μεγάλη δημοσιότητα στους κύκλους που ασχολούνται με το αντικείμενο - υπάρχουν για όποιον ενδιαφέρεται στο thecimmerian.com), είναι πιθανόν να επηρεάστηκαν από αυτές. Τους αναφέρουμε ως παράδειγμα γιατί μερικές φορές ο φταίχτης για την λανθασμένη εντύπωση για τον Conan που έχουν μερικοί δεν είναι μόνο τα στερεότυπα της ποπ κουλτούρας που αναφέραμε, αλλά και οι περίεργες, όσο και αντιφατικές, απόψεις κάποιων κατά τα άλλα σπουδαίων συγγραφέων, οι οποίοι ίσως θα ήταν καλύτερα να κάνουν μόνο αυτό που ξέρουν καλύτερα από τον καθένα..

Μιλώντας για epic doom, οι Candlemass είναι φυσικά οι κλασικοί του είδους, και αν και δεν έκαναν ποτέ άμεση αναφορά στις ιστορίες του Howard, ο ήχος τους σε σημεία μοιάζει να έχει επηρεαστεί από τη μουσική του Πολυδούρη, ειδικά στο κομμάτι Darkness In Paradise από το Ancient Dreams του 1988. Το κομμάτι βέβαια εκτός από τον ήχο δεν έχει κάποια σύνδεση, αλλά για όσους γνωρίζουν τις συνθήκες που οδήγησαν στον πρόωρο χαμό του Robert E. Howard, οι στίχοι θα μπορούσαν να είχαν γραφτεί για εκείνον, άσχετα και αν οι Candlemass δεν είχαν καθόλου κάτι τέτοιο στο μυαλό τους. Είναι όμως αλήθεια πως οι στίχοι σε σημεία θυμίζουν τους στίχους που είχε γράψει ο ίδιος ο Howard στις τελευταίες μέρες της ζωής του. Αυτό βέβαια είναι καθαρά μια υπόθεση. Από τον ίδιο δίσκο, επίσης, το The Bells of Acheron, με επίσης πολύ επικό συναίσθημα στον ήχο, θα μπορούσε να αναφέρεται και στην Acheron από την ιστορία The Hour of the Dragon.

Μιλώντας για doom και Robert E. Howard, το αμέσως επόμενο όνομα που πρέπει να έρθει στο μυαλό είναι οι The Gates of Slumber, μια μπάντα που ξεκίνησε ως project του κιθαρίστα/τραγουδιστή Karl Simon το 1998, και υπάρχει στη σημερινή της μορφή (με κάποιες αλλαγές βέβαια) από το 2002. Μέσα στη δεκαετία αυτή έχουν κυκλοφορήσει δίσκους-διαμάντια αργόσυρτου επικού doom, και όπως αναφέρει ο ίδιος ο Karl Simon μέσα στα liner notes του Conqueror (2008), ο Robert E. Howard ήταν ο καλλιτέχνης που τον επηρέασε όσο κανένας άλλος.


Ο τίτλος του δίσκου όπως και το ομώνυμο κομμάτι αναφέρεται βέβαια στον Kull και στην ιστορία By This Axe I Rule, αλλά ο Karl είναι επίσης από τους λίγους που έκαναν ένα tribute και στον Conan του DeCamp με το Ice Worm, βασισμένο βέβαια στο The Lair of the Ice Worm (το οποίο πήρε τον τίτλο του από το The Lair of the White Worm του Bram Stoker). Κεντρικό κόμμάτι του δίσκου είναι βέβαια το επικό, διάρκειας 16 λεπτών, κλείσιμο Dark Valley Suite. Παρά το γεγονός πως μια από τις εμπνεύσεις για τη δημιουργία του, με βάση τον ίδιο τον Karl, ήταν η "βιογραφία" Dark Valley Destiny του DeCamp για τον Howard (μια βιογραφία "ανάθεμα" για τους θαυμαστές του Howard, καθώς περιέχει πολλές "υποθέσεις" και αυθαίρετα συμπεράσματα), το ίδιο το κομμάτι είναι ένα ταιριαχτό tribute στον συγγραφέα. Το Suffer No Guilt (2006) έχει φυσικά πάρει το όνομά του από τους ρούνους στο σπαθί του πατέρα του Conan οι οποίοι μεταφράζονται ως "Suffer no guilt, ye who wield this in the name of Crom", και φυσικά το κομμάτι The Riders of Doom δεν χρειάζεται σχόλια.

Δύο πολύ δυνατοί πρόσφατοι δίσκοι είναι το For Mircalla (2010) των Briton Rites και το On Crom's Mountain (2011) των Arkham Witch. Ένα από τα μέλη των πρώτων είναι φυσικά ο Howie Bentley, οπότε είναι αναμενόμενο πως ένα από τα πιο δυνατά κομμάτια του δίσκου, Vampire Hunter 1600, αναφέρεται στον Solomon Kane. Το 2009-2010 είχε βέβαια κυκλοφορήσει και η ταινία του Michael J. Bassett με πρωταγωνιστή τον James Purefoy (Μάρκος Αντώνιος του Rome), αλλά φυσικά εκείνοι ανατρέχουν στην πηγή, τον ίδιο τον Howard.


Το ντεμπούτο των Arkham Witch, με την επιτηδευμένα retro και underground αισθητική, και παρά τον περιττό σταυρό του Αγ. Ανδρέα στο λογότυπό τους, θεωρήθηκε από μερικούς ως ένα από τα καλύτερα άλμπουμ του 2011. Sabbath-ικός ήχος σε συνδυασμό με στιχουργικές αναφορές στον Lovecraft (άλλωστε πήραν το όνομά τους από το Arkham House) και φυσικά στον Howard. Πόσο πιο γαμάτο μπορεί να γίνει κάτι;

Μοιάζει περίεργος ο συνδυασμός sludge με Conan, αλλά προτού μια μπάντα του είδους ονομαστεί Conan και κυκλοφορήσει το Horseback Battle Hammer (2010), ένα από τα κομμάτια των Electric Wizard σε έναν από τους πιο κλασικούς δίσκους του είδους, το Dopethrone (2000), ήταν αφιερωμένο στον βάρβαρο. Είχαν προηγηθεί βέβαια και οι Reverend Bizarre με το Children of Doom (το οποίο κυκλοφόρησαν στο Thulsa Doom EP το 2006 και αργότερα συμπεριέλαβαν στο δίσκο Death Is Glory... Now του 2009) και Elder οι οποίοι στο ομώνυμο ντεμπούτο του 2008 έκαναν ένα tribute στη ταινία σε δύο μέρη, The Riddle of Steel Part 1 και Part 2. Ένα ακόμη όνομα από doom που αξίζει αναφοράς είναι οι Doomriders, όχι μόνο λόγω του ονόματος αλλά και του ότι σε σημεία ο ήχος τους τείνει να είναι επικός, αλλά και του κομματιού Heavy Lies The Crown το οποίο θα μπορούσε να αναφέρεται είτε στο By This Axe I Rule είτε στο Phoenix on the Sword, όπου βασιλιάς είναι ο Kull και ο Conan αντίστοιχα.

Τέλος, σε ότι αφορά τον χώρο του doom/heavy μια από τις πιο αξιόλογες μπάντες της τελευταίας δεκαετίας είναι και οι The Sword, και το Gods of the Earth του 2008 περιείχε το πολύ καλό The Frost Giant's Daughter (μια ακόμη ιστορία του Howard) και την απίστευτη κομματάρα Black River, το οποίο είναι βέβαια εμπνευσμένο από το Beyond The Black River.


Το όνομα των Γερμανών Crom κάνει σαφείς τις επιρροές τους, όπως και το εξώφυλλο, αλλά και το ομώνυμο κομμάτι του The Fallen Beauty (2003), το οποίο εμπνέεται από την Βαλέρια του Conan the Barbarian (προσέξαν ακόμη και τις λεπτομέρειες, όπως το περιδέραιο που κρατάει στα χέρια του ο Conan). Επίσης, το κομμάτι Vengeance μοιάζει να εμπνεύστηκε από το σενάριο της ταινίας. Το τελευταίο κομμάτι θα ήταν αργότερα το κλείσιμο μιας επικής τριλογίας στον δίσκο τους Vengeance (2008), η οποία ξεκινά από ένα κομμάτι που λέγεται, σωστά μαντέψατε, Crom. Αξιόλογη μπάντα επικού/viking metal, στο πρώτο EP τους έχουν διασκευάσει και το Man of Iron των Bathory.

Για να επιστρέψουμε σε "κανονική" μουσική, ένα από τα κομμάτια των Wotan στο Carmina Barbarica (2004) λεγόταν Iron Shadows, το οποίο βέβαια δεν έχει σχέση με εκείνο των Jag Panzer, αλλά ούτε και με την ιστορία του Howard, αφού οι στιχοι έχουν αρκετά στοιχεία από την ταινία. Επίσης, μια heavy metal μπάντα από τη Βραζιλία ονομάστηκε Rexor (ο υπαρχηγός του Thulsa Doom με το μουστάκι), χρησιμοποιώντας τα δίδυμα φίδια από το κράνος του στο λογότυπό τους. Κανένα όμως από τα κομμάτια του demo τους Heavy Metal Forever (2008) δεν έχει σχέση με τον Conan, αλλά είναι αξιόλογοι. Ενδεικτικά το Running in the Night.

Ο Karl Sanders επίσης,γνωστός για τους Nile, στον δεύτερο δίσκο του Saurian Exorcisms (2009) είχε ένα ορχηστρικό με τον τίτλο Contemplate This On The Tree of Woe.

Τέλος, έχουμε την περίπτωση των Bal Sagoth, οι οποίοι βέβαια πήραν το όνομά τους από την ιστορία του Howard, The Gods of Bal-Sagoth. Η ιστορία αυτή δεν έχει φυσικά σχέση με τον Conan, αλλά έγινε μια ελεύθερη απόδοση από τον Roy Thomas (σε εικονογράφηση του Gil Kane) για το κόμιξ Conan the Barbarian, αφού πρώτα διασκευάστηκε σε ιστορία του Conan. Οι Βρεταννοί black metallers δανείστηκαν βέβαια περισσότερα στοιχεία από τον Lovecraft, και δεν διασκεύασαν υπαρκτές ιστορίες αλλά δημιούργησαν ένα δικό τους σύμπαν, εμπνευσμένο από το έργο τόσο των συγγραφέων αυτών, όσο και γενικά από το ύφος των ιστοριών που δημοσιευόταν στα pulp περιοδικά του '20 και του '30, όπως το Weird Tales. Κάποιες πιο άμεσες αναφορές δεν έλειψαν, καθώς σε ένα κομμάτι τους χρησιμοποιούν μελωδίες από μουσικό θέμα Mountain of Power του Πολυδούρη.


Το sword & sorcery βέβαια δεν έχει συνδεθεί με το thrash, αλλά μια από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις, για κλείσιμο, είναι το Hordes of Chaos των Kreator, το οποίο συνοδεύτηκε από ένα βίντεο, τα 5 λεπτά του οποίου κανονικά τσαλαπατάνε τα 90 λεπτά της περσινής ταινίας. Ίσως ένα από τα καλύτερα tribute στους κόσμους του Howard όπως εικονοποιήθηκαν από τον Frazetta, γεμάτο αναφορές, με φυσικά πιο χαρακτηριστική εκείνου του Death=Adder.. εννοούμε του Death Dealer.


Προσθήκες, διορθώσεις και σχόλια, για όσους ενδεχομένως διαβάζουν αυτές τις γραμμές, θα ήταν καλοδεχόμενες.